Những lưu ý quan trọng khi dùng nước javen trong tẩy rửa, sát khuẩn

mdledlighting0001
Jan 12, 2022
6 min read

Dung dịch nước Javen có tên khoa học là Sodium Hypochlorite NaOCL 10%, công thức hóa học là NaOCl (gần giống với công thức hóa học của muối ăn ta vẫn dùng NaCl - Natri clorua). Cấu trúc hóa học của Javen gồm có ion Na+ và ion ClO- (gốc oxi hóa), khi được hòa tan vào nước nó là một chất dùng để tẩy trắng, khử trùng và khử mùi rất hiệu quả mà giá lại rẻ.

1. Ứng dụng:

Javel hay là nước Javen là hỗn hợp khí sục Cl2 dư vào dung dịch NaOH: Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O. Nước Javen có tính tẩy màu vì nó có chứa NaClO. Tương tự như HClO, NaClO có tính oxi hóa rất mạnh nên phá vỡ các sắc tố màu sắc của các chất, phá vỡ cấu trúc sinh học của vi sinh vật. Vì thế, Nước Javel được dùng làm thuốc tẩy trắng, tẩy trùng trong công nghiệp cũng như trong gia đình và y tế.

Được dùng trong các ngành công nghiệp và du lịch : Tẩy vải, wash nhuộm, giấy và xử lý khử trùng, diệt khuẩn trong ngành thủy sản, chăn nuôi, sản xuất tinh bột, tinh bột biến tính, xử lý nước thải, nước hồ bơi, xưởng gốm sứ.

2. Phương pháp xử lý nước lũ và những lưu ý quan trọng khi dùng nước javen trong tẩy rửa, sát khuẩn

Nước Javen không còn là cái tên xa lạ trong cuộc sống hàng ngày đối với mỗi chúng ta. Nó được sử dụng để tẩy trắng quần áo, khử trùng nước sinh hoạt, sát khuẩn các khu vực chăn nuôi, nhà vệ sinh,...Vậy nước Javen là gì? Tại sao chúng có khả năng tẩy màu, sát khuẩn? Phương pháp xử lý nước trong lũ lụt bằng nước Javen và cần lưu ý những gì khi sử dụng nước Javen ra sao? Cùng Hóa Chất Lộc Thiên tìm hiểu qua nội dung bài viết dưới đây để giải đáp những câu hỏi đó nhé!

Tìm hiểu chung về nước khử trùng Javen

- Hóa chất javen NaOCl 10 -12% hay là nước Javen là hỗn hợp chất lỏng được tạo ra từ việc khí sục Cl2 dư vào dung dịch NAOH. Phản ứng tạo ra hai muối NaCl và NaClO hay chính là nước Javen.

Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O

- Muối NaClO là muối của axit yếu hipoclorơ, trong không khí nó dễ dàng tác dụng với CO2 tạo thành axit hipoclorơ. Đây là một axit có tính oxi hóa rất mạnh.

- Trong hợp chất muối NaClO, Clo có số oxi hóa +1, do đó Clo có khả năng oxi hóa mạnh các chất để trở về số oxi hóa thấp hơn.

- Ngoài ra, trong hợp chất ClO có nguyên tử Oxi, đây cũng là một nguyên tử có tính oxi hóa mạnh.

- Các vết mực, vết màu dính trên sợi vải, vật liệu thường là các hợp chất phức hữu cơ có các liên kết đôi “=” hay liên kết cho nhận kém bền, nhờ tính oxi hóa mạnh của phân tử muối NaClO, các liên kết của hợp chất phức tạo màu bị phá vỡ từ đó phá vỡ các sắc tố màu sắc của vật chất. Đó là lý do vì sao nước Javen có tính tẩy màu và sát trùng.

2. Lý do khi sử dụng nước Javen, chúng ta hay ngửi thấy mùi hắc

- Trong môi trường axit, NaClO phản ứng theo phương trình

NaClO + 2HCl → NaCl + Cl2+ H2O

- Mùi hắc đó chính là mùi của khí Clo được tạo ra, đây là một khí cực độc, gây nguy hiểm cho những người hít phải.

>> Xem thêm Sodium hypoclorit Javen NaOCl 10%

3. Quy trình sản xuất nước Javen như thế nào?

Hypoclorit được sản xuất lần đầu tiên vào năm 1787 bởi Claude Louis Berthollet trong phòng thí nghiệm của ông trên bến cảng Javel ở Paris, Pháp. Tại đây, ông cho sục khí Clo vào dung dịch Natri cacbonat. Chất lỏng thu được, được biết là "Eau de Javel" hay nước Javen. Nó là một dung dịch Natri Hypoclorit yếu. Tuy nhiên phương pháp này không mang lại hiệu quả và người ta đã tìm ra phương pháp sản xuất khác mà được sử dụng cho tới ngày nay.

3.1. Trong phòng thí nghiệm

Nước Javen được điều chế bằng cách sục khí clo vào dung dịch NaOH loãng trong điều kiện nhiệt độ thường.

Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O (hỗn hợp nước Javen)

3.2. Trong công nghiệp

- Nước Javen được điều chế bằng cách điện phân dung dịch muối ăn Natri Clorua NaCl có nồng độ từ 15 – 20% trong thùng điện phân không có màng ngăn.

2NaCl + 2H2O → 2NaOH + H2 ↑ + Cl2 ↑

- Khí Clo thoát ra ở điện cực anot tác dụng Natri Hidroxit NaOH tạo ra ở điện cực catot do thùng điện phân không có màng ngăn, tạo ra NaCl và NaClO, chính là hỗn hợp nước Javen.

Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O

4. Nồng độ nước Javen có ảnh hưởng như thế nào đến công dụng tẩy rửa?

- Nước Javen có nồng độ 1% - 6%: Được sử dụng để tẩy trắng sợi vải, quần áo, trang phục bảo hộ lao động, ga trải giường,... Nếu dùng nước Javen có nồng độ cao, vải sẽ bị ăn mòn, bục, rách sợi vải.

- Nước Javen có nồng độ 0.025%: Được sử dụng để sát khuẩn nước uống. Yêu cầu là phải diệt sạch vi khuẩn để có thể uống ngay được mà không cần đun sôi. Đặc biệt trong những trường hợp thiên tai lũ lụt, sử dụng nước Javen có nồng độ thấp là giải pháp nhanh chóng và đạt hiêu quả cao nhất trong việc xử lý nước, cung cấp nước sạch cho người dân (tỷ lệ pha 1 lít Javen /4000 lít nước).

5. Xử lý nước phục vụ cho ăn uống và sinh hoạt khi xảy ra lũ lụt

- Trước khi xảy ra lũ lụt, một lượng lớn dung dịch nước Javen được sản xuất để các cơ sở y tế chuẩn bị dự trữ cho việc khử trùng nước và vệ sinh môi trường. Dung dịch Javen sau khi sản xuất được cất giữ trong các can, bình nhựa mờ (tối màu thì càng tốt).

- Đối với nước được lấy từ mạch nước ngầm tại các giếng khoan, nồng độ Clo dùng cho khử trùng dao động trong khoảng 1g Clo hoạt tính với một mét khối nước. Tuy nhiên, đối với nước khi xảy ra lũ lụt, nước bị nhiễm TDS tức tổng chất rắn hòa tan nên có độ đục cao, có chứa nhiều loại vi khuẩn nguy hiểm, gây nên các bệnh với hệ tiêu hóa thì cần sử dụng một lượng lớn nước Javen để khử trùng, sát khuẩn.

- Hàm lượng Clo khi đó giao động trong khoảng 2 – 3g Clo hoạt tính cho một mét khối nước lũ sau khi đã được xử lý bằng các phương pháp lắng, lọc. Nước Javen được sản xuất theo công nghệ điện hóa trên thiết bị có nồng độ Clo hoạt tính 6 – 7g/l. Do đó, 1l Javen có thể khử trùng được khoảng 2 – 3 mét khối nước phục vụ cho sinh hoạt.

6. Cách khử trùng, sát khuẩn nước sinh hoạt trong mùa lũ

- Xác định lượng nước Javen cần dùng theo công thức 1l Javen (nồng độ clo hoạt tính 6 – 7g/l) có thể khử trùng được khoảng 3 mét khối nước sinh hoạt đã qua lắng lọc.

- Đổ lượng nước Javen đã tính toán vào các thùng, bể,... Chứa lượng nước tương ứng, dùng que sạch khuấy cho Jave tan đều vào trong nước.

- Múc nước lên ngửi, nếu thấy có mùi Clo thì đạt yêu cầu. Sau khi khử trùng khoảng 30 phút, nước có thể sử dụng được.

Lưu ý:

- Không tiến hành khử trùng đồng thời với hoạt động đánh phèn vì phèn hoặc các chất hữu cơ trong nước sẽ hấp thụ hết Clo hoạt tính và làm mất tác dụng khử trùng của Clo.

- Sau khi khử trùng, sát khuẩn, nước thành phẩm phải có mùi Clo thì việc khử trùng mới có tác dụng.

- Nếu lỡ cho quá nhiều nước Javen thì cần đổ thêm một lượng nước chưa qua khử trùng tương ứng để giảm hàm lượng Clo trong nước, chờ thêm 30 phút nữa thì mang nước ra sử dụng.

Trên thị trường hiện nay, nước Javen được bán rất nhiều, tràn lan, khó kiểm soát. Rất nhiều sản phẩm không có nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Nếu không may mua phải những sản phẩm không đảm bảo chất lượng, không có nhãn dán cảnh báo sẽ rất nguy hiểm. Có không ít trường hợp trẻ nhỏ vì thiếu hiểu biết nên đã uống nhầm sản phẩm này.Dù không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng chúng cũng ảnh hưởng xấu tới hệ tiêu hóa cũng như hệ hô hấp của trẻ. Hãy cẩn thận khi sử dụng nhé!

Hóa Chất Thiên Đại Phúc